Informatie over onderzoeksmethoden en
apparatuur
Het
meeste onderzoek gebeurt met eenvoudige testjes op de computer
(computer-ervaring niet vereist) of middels vragenlijsten. Daarnaast
gebruiken wij voor sommige onderzoeken ook meer uitgebreide
methoden. Hieronder treft u nadere informatie over deze methoden
van onderzoek en de apparatuur die wij daarvoor gebruiken.
- Registratie van oogbewegingen: Eye-Tracker
- Registratie van hersenactiviteit: EEG
- Registratie van hersenactiviteit: fMRI
- Sturing van hersenactiviteit:
TMS
Uiteraard
bent u nooit verplicht
om met deze methoden te werken. Het gebeurt altijd op basis van
vrijwilligheid en vergoeding. Aan deze methoden zijn geen risico's voor
uw gezondheid of veiligheid verbonden.
De ervaring leert dat de meeste deelnemers het leuk vinden hieraan mee
te doen, en meestal zijn de uitkomsten van dergelijk onderzoek zeer
vruchtbaar!
Eye-Tracker

Met
behulp van een eye-tracker (een kleine camera op afstand) kunnen uw
oog-bewegingen, de grootte van uw pupil en bijvoorbeeld oogknippers in
de gaten gehouden worden. Bij het doen van onderzoek met een
eye-tracker
worden doorgaans plaatjes aangeboden op een beeldscherm. De eye-tracker
houdt dan in de gaten waar u eerst naar kijkt in een plaatje en hoe
snel uw ogen ergens op reageren. De grootte van de pupil wordt wel in
verband gebracht met de mate van inspanning die nodig is bij het
uitvoeren van een taak en ook deze maat kan de eye-tracker gemakkelijk
oppikken. Aangezien de camera op afstand is geplaatst, zult u
hiervan geen last hebben. Om zo nauwkeurig mogelijke metingen te
verrichten, is het belangrijk dat u uw hoofd zo stil mogelijk houdt. Om
u hierbij te helpen, wordt uw hoofd ondersteund door middel van een
comfortabele hoofdsteun.
Bent
U geschikt voor deelname aan Eye-Tracker onderzoek?
Om
deel te kunnen nemen aan een experiment met een eye-tracker dient u
over een goed gezichtvermogen te beschikken. U kunt zowel dichtbij als
veraf (eventueel met bril) goed zien en U bent ook in staat goed
kleuren waar te nemen. Daarnaast kunt u makkelijk stil zitten. Personen
met oogziektes zoals staar zijn helaas niet geschikt voor dit type
onderzoek. Ook personen met Parkinson of nekklachten raden wij af deel
te nemen. Verder is het van belang geen zwarte make-up te dragen
tijdens het onderzoek. De eye-tracker zoekt namelijk steeds uw pupil en
kan in de war raken wanneer u zwarte make-up zoals mascara draagt.
Locatie
Eye-Tracker onderzoek
Onderzoek
met de eye tracker vindt plaats op de Universiteit van Amsterdam op de
Roetersstraat 15 te Amsterdam. Heeft u nog vragen neem dan gerust contact
met ons op.
E.E.G.
Met
behulp van een EEG (elektro-encefalogram) wordt de elektrische
activiteit van uw hersenen geregistreerd. U krijgt een soort van
badmuts op uw hoofd met daaraan elektroden.
De elektroden worden gevuld met een gel zodat zij goed contact hebben
met uw hoofdhuid. Deze elektroden zijn verbonden met apparatuur die
signalen van de hersenen kan meten. Deze signalen worden vastgelegd in
een computer. Tijdens EEG onderzoek wordt u gevraagd een computertestje
uit te voeren. Op deze manier kan er gekeken worden welke
hersenactiviteit er optreedt terwijl u een testje uitvoert. Het
onderzoek is geheel veilig en pijnloos en veroorzaakt na afloop geen
klachten.
Bent u geschikt voor deelname aan
EEG onderzoek?
Eigenlijk
kan iedereen probleemloos meedoen. Er zijn wel uitzonderingen, maar dat
komt maar zelden voor: indien u het afgelopen half jaar een
hersenschudding heeft gehad of epilepsie heeft dan raden wij u af deel
te nemen aan EEG onderzoek. Dit geldt tevens voor personen met
dreadlocks of wonden op de hoofdhuid (aangezicht uitgezonderd). Heeft
u een metalen voorwerp in of op uw lichaam dat niet verwijderd kan
worden dan kunt u ook niet deelnemen. Dit geldt voor: pacemakers,
medicijnpompen, vaatclips in het hoofd, kunsthartkleppen of
oorprothesen.
U wordt voorafgaand aan onderzoek gescreend door middel van een aantal
vragen om vast te stellen of u volledig geschikt bent om deel te nemen
aan EEG onderzoek.
Hoe
bereid ik me voor op een onderzoek met EEG?
Om
een goed resultaat te krijgen adviseren wij u om uw haar van tevoren te
wassen, en geen gel of haarlak te gebruiken. Heeft u voor een
goed gezichtsvermogen een bril nodig, neem deze dan mee. Mocht u zowel
over een bril als over lenzen beschikken dan heeft het onze voorkeur
dat u uw lenzen in doet. Na afloop van het onderzoek is er gelegenheid
om zonodig de gel uit uw haar te wassen. Aan het einde krijgt u een
print van uw eigen hersenactiviteit mee naar huis.
Locatie
EEG onderzoek
Onderzoek
met EEG vindt plaats op de Universiteit van Amsterdam op de
Roetersstraat 15 te Amsterdam. Voor een route beschrijving klik hier.
Heeft u nog vragen neem dan gerust contact met ons op.
fMRI
Met
een fMRI-scanner kunnen, door middel van magnetisme, foto's van het
lichaam
en het brein gemaakt worden. Terwijl u in de scanner ligt en een testje
uitvoert, worden
deze foto's, ook wel scans genaamd, gemaakt. Met deze scans is het
mogelijk om te kijken welke delen van uw brein actief zijn terwijl U
een taak uitvoert. Deze techniek heet functional Magnetic Resonance
Imaging (fMRI). Om te zorgen dat u geen last heeft van het geluid dat
de scanner maakt, krijgt u oordoppen in en een koptelefoon op.
Bent u geschikt voor deelname aan fMRI onderzoek?
Vrijwel iedereen is geschikt voor dit
type onderzoek. Toch zijn er een paar uitzonderingen: u
ligt tijdens het maken van de scans met uw hoofd in een soort
tunneltje, de scanner. Als u last heeft van ernstige claustrofobie kan
dit problemen geven. We raden in dat geval aan om niet deel te nemen
aan het onderzoek. De
sterke magneet van de scanner trekt metalen voorwerpen aan. Dit
betekent dat u niet kan meedoen aan een onderzoek in de scanner als u
een metalen voorwerp in of op uw lichaam heeft dat niet verwijderd kan
worden. Dit geldt voor: pacemakers, medicijnpompen, vaatclips in het
hoofd, kunsthartkleppen, oorprothesen of metaal splinters in de oogkas.
U wordt vooraf aan onderzoek in de scanner gescreend door middel van
een vragenlijst om te kijken of u geschikt bent om deel te nemen.
Toevalsbevindingen
Er
is een kleine kans dat er in metingen, gemaakt met de scanner, een
afwijking wordt gevonden in uw hersenen, een zogenaamde
toevalsbevinding. Dit kan een kleine afwijking of normale variatie
zijn, maar soms kan het een ernstige afwijking betreffen. Wij vragen
vooraf uw toestemming om u of uw huisarts op de hoogte te stellen
wanneer een afwijking wordt gevonden. Indien u niet (ook niet via uw
huisarts) op de hoogte wilt worden gesteld van een eventuele
toevalsbevinding, dan kunt u helaas niet meewerken aan onderzoek in de
scanner. Dit staat in de Wet op het Medisch Onderzoek, en daar moeten
en willen wij ons uiteraard aan houden.
Hoe bereid ik me voor op een onderzoek in de scanner?
Aangezien
de scanner een sterk magnetisch veld bevat, is het van belang dat u
tijdens het testen geen metaal op het lichaam heeft, zoals knopen,
ritsen of een beugel-bh. Om deze reden krijgt u een door het AMC
verstrekte broek en kunt u zich verkleden in een kleedhokje. Zorg
ervoor dat u een comfortabel T-shirt (zonder ritsen of verf! - verf
bevat vaak metaal) aanheeft, of meeneemt. Ook moeten sieraden,
piercings en horloges worden afgedaan voordat u de scanner ingaat. Tot
slot is het belangrijk om geen zwarte make-up op te hebben, omdat
zwarte make-up vaak metaal bevat.
Afspraak
Onderzoek
met de scanner is erg kostbaar. Wij willen u daarom vragen op tijd te
komen! Mocht u onverhoopt niet kunnen, neem dan zo spoedig mogelijk
contact op met de onderzoeker, dan kan een andere proefpersoon geboekt
worden. Indien u nog vragen of opmerkingen heeft, schroom dan niet om
deze met de onderzoeker te bespreken.
Hoe komt u bij de scanner?
De
scanner staat in het Academisch Medisch Centrum (AMC). Als u de
hoofdingang van het AMC binnengaat, loopt u in een rechte lijn naar het
centrale plein. Het centrale plein kunt u herkennen aan de boekhandel
en de cafetaria. Aan het einde van het centrale plein ziet u links een
bord waarop staat Magnetische Resonantie Imaging. Volg de route die
vanaf dit bord wordt aangeven. Op deze route passeert u twee
klapdeuren. Na de tweede klapdeur kunt u in de wachtkamer van de MRI
plaatsnemen. U wordt hier opgehaald. Voor een routeplan vanaf uw
voordeur met openbaar vervoer of met de auto: klik hier.
T.M.S.
Transcraniale
magnetische stimulatie (TMS) is een techniek waarbij activiteit in een
klein deel van de hersenen gedurende enkele milliseconden beinvloed
wordt. Hersencellen communiceren met elkaar door stroom naar elkaar te
sturen. Door het toedienen van een magnetische puls aan de buitenkant
van het hoofd worden deze stroompjes licht versterkt of afgezwakt. Deze
puls wordt toegediend door middel van een spoel. Om deze spoel
nauwkeurig te kunnen plaatsen, is het noodzakelijk dat U Uw hoofd zo
stil mogelijk houdt. Om U hierbij te helpen, wordt Uw hoofd ondersteund
door middel van een comfortabele hoofdsteun. Als er een magnetische
puls wordt gegeven, zal de communicatie tussen hersencellen in de buurt
van de TMS spoel heel eventjes worden versterkt of verzwakt. Deze
communicatie herstelt zich echter onmiddellijk na de puls. TMS is een
veilige en betrouwbare techniek. Er zijn geen blijvende gevolgen van de
magnetische puls. Uit enkele onderzoeken is gebleken dat ouderen onder
bepaalde omstandigheden kortdurend voordelige effecten ondervinden van
TMS.
Wat
merkt u van een TMS puls?
Het
TMS apparaat maakt een luid klik-geluid op het moment dat de puls
gegeven wordt. Het kan in enkele gevallen voelen alsof U een kleine tik
krijgt op Uw hoofd. In het begin kan dit een onaangenaam gevoel zijn,
maar de ervaring leert dat deelnemers aan TMS onderzoeken hier snel aan
wennen en er weinig of geen last van ondervinden.
Bent
u geschikt voor deelname aan TMS onderzoek?
De
sterke magneet van de TMS spoel trekt metalen voorwerpen aan. Dit
betekent dat U niet kan meedoen aan een experiment met TMS als U een
metalen voorwerp in of op uw lichaam heeft dat niet verwijderd kan
worden. Dit geldt voor: piercings, pacemakers, medicijnpompen,
vaatclips in het hoofd, kunsthartkleppen, oorprothesen of
metaalsplinters in de oogkas. Daarnaast is er een zeer kleine kans dat
TMS bij sommige mensen leidt tot een epileptische aanval. Deze kans is
met name aanwezig bij personen met multiple sclerose, recent
hersenletsel of een epilepsiehaard op de plaats van stimulatie.
Voorafgaand aan al het TMS onderzoek wordt U door middel van een
vragenlijst gescreend om te kijken of u geschikt bent voor deelname.
Locatie TMS onderzoek
Onderzoek
met TMS vindt plaats op de Universiteit van Amsterdam op de
Roetersstraat 15, 1018 WB te Amsterdam. Heeft u nog vragen neem dan
gerust contact met
ons op.
Heeft u nog vragen? Neem dan gerust
contact op met het SeniorLab:
info@seniorlab.nl of via
telefoonnummer 020-5256921

© 2010 SeniorLab (Universiteit
van Amsterdam) / Jeroen Scheurwater