Informatie over onderzoeksmethoden en apparatuur

Het meeste onderzoek gebeurt met eenvoudige testjes op de computer (computer-ervaring niet vereist) of middels vragenlijsten. Daarnaast gebruiken wij voor sommige onderzoeken ook meer uitgebreide methoden. Hieronder treft u nadere informatie over deze methoden van onderzoek en de apparatuur die wij daarvoor gebruiken.

• Registratie van oogbewegingen:  Eye-Tracker

• Registratie van hersenactiviteit:   EEG

• Registratie van hersenactiviteit:   fMRI

• Sturing van hersenactiviteit:         TMS

Uiteraard bent u nooit verplicht om met deze methoden te werken. Het gebeurt altijd op basis van vrijwilligheid en vergoeding. Aan deze methoden zijn geen risico's voor uw gezondheid of veiligheid verbonden. De ervaring leert dat de meeste deelnemers het leuk vinden hieraan mee te doen, en meestal zijn de uitkomsten van dergelijk onderzoek zeer vruchtbaar!

Eye-Tracker

Met behulp van een eye-tracker (een kleine camera op afstand) kunnen uw oog-bewegingen, de grootte van uw pupil en bijvoorbeeld oogknippers in de gaten gehouden worden. Bij het doen van onderzoek met een eye-tracker worden doorgaans plaatjes aangeboden op een beeldscherm. De eye-tracker houdt dan in de gaten waar u eerst naar kijkt in een plaatje en hoe snel uw ogen ergens op reageren. De grootte van de pupil wordt wel in verband gebracht met de mate van inspanning die nodig is bij het uitvoeren van een taak en ook deze maat kan de eye-tracker gemakkelijk oppikken. Aangezien de camera op afstand is geplaatst, zult u hiervan geen last hebben. Om zo nauwkeurig mogelijke metingen te verrichten, is het belangrijk dat u uw hoofd zo stil mogelijk houdt. Om u hierbij te helpen, wordt uw hoofd ondersteund door middel van een comfortabele hoofdsteun.

Bent U geschikt voor deelname aan Eye-Tracker onderzoek?
Om deel te kunnen nemen aan een experiment met een eye-tracker dient u over een goed gezichtvermogen te beschikken. U kunt zowel dichtbij als veraf (eventueel met bril) goed zien en U bent ook in staat goed kleuren waar te nemen. Daarnaast kunt u makkelijk stil zitten. Personen met oogziektes zoals staar zijn helaas niet geschikt voor dit type onderzoek. Ook personen met Parkinson of nekklachten raden wij af deel te nemen. Verder is het van belang geen zwarte make-up te dragen tijdens het onderzoek. De eye-tracker zoekt namelijk steeds uw pupil en kan in de war raken wanneer u zwarte make-up zoals mascara draagt.

Locatie Eye-Tracker onderzoek
Onderzoek met de eye tracker vindt plaats op de Universiteit van Amsterdam op de Roetersstraat 15 te Amsterdam. Heeft u nog vragen neem dan gerust contact met ons op.

E.E.G.

Met behulp van een EEG (elektro-encefalogram) wordt de elektrische activiteit van uw hersenen geregistreerd. U krijgt een soort van badmuts op uw hoofd met daaraan elektroden. De elektroden worden gevuld met een gel zodat zij goed contact hebben met uw hoofdhuid. Deze elektroden zijn verbonden met apparatuur die signalen van de hersenen kan meten. Deze signalen worden vastgelegd in een computer. Tijdens EEG onderzoek wordt u gevraagd een computertestje uit te voeren. Op deze manier kan er gekeken worden welke hersenactiviteit er optreedt terwijl u een testje uitvoert. Het onderzoek is geheel veilig en pijnloos en veroorzaakt na afloop geen klachten.


Hoe bereid ik me voor op een onderzoek met EEG?
Om een goed resultaat te krijgen adviseren wij u om uw haar van tevoren te wassen, en geen gel of haarlak te gebruiken. Heeft u voor een goed gezichtsvermogen een bril nodig, neem deze dan mee. Mocht u zowel over een bril als over lenzen beschikken dan heeft het onze voorkeur dat u uw lenzen in doet. Na afloop van het onderzoek is er gelegenheid om zonodig de gel uit uw haar te wassen. Aan het einde krijgt u een print van uw eigen hersenactiviteit mee naar huis.

Locatie EEG onderzoek
Onderzoek met EEG vindt plaats op de Universiteit van Amsterdam op de Roetersstraat 15 te Amsterdam. Voor een route beschrijving klik hier. Heeft u nog vragen neem dan gerust contact met ons op.

fMRI

Met een fMRI-scanner kunnen, door middel van magnetisme, foto's van het lichaam en het brein gemaakt worden. Terwijl u in de scanner ligt en een testje uitvoert, worden deze foto's, ook wel scans genaamd, gemaakt. Met deze scans is het mogelijk om te kijken welke delen van uw brein actief zijn terwijl U een taak uitvoert. Deze techniek heet functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI). Om te zorgen dat u geen last heeft van het geluid dat de scanner maakt, krijgt u oordoppen in en een koptelefoon op.

Bent u geschikt voor deelname aan fMRI onderzoek?   

Vrijwel iedereen is geschikt voor dit type onderzoek. Toch zijn er een paar uitzonderingen: u ligt tijdens het maken van de scans met uw hoofd in een soort tunneltje, de scanner. Als u last heeft van ernstige claustrofobie kan dit problemen geven. We raden in dat geval aan om niet deel te nemen aan het onderzoek. De sterke magneet van de scanner trekt metalen voorwerpen aan. Dit betekent dat u niet kan meedoen aan een onderzoek in de scanner als u een metalen voorwerp in of op uw lichaam heeft dat niet verwijderd kan worden. Dit geldt voor: pacemakers, medicijnpompen, vaatclips in het hoofd, kunsthartkleppen, oorprothesen of metaal splinters in de oogkas. U wordt vooraf aan onderzoek in de scanner gescreend door middel van een vragenlijst om te kijken of u geschikt bent om deel te nemen.

Toevalsbevindingen

Er is een kleine kans dat er in metingen, gemaakt met de scanner, een afwijking wordt gevonden in uw hersenen, een zogenaamde toevalsbevinding. Dit kan een kleine afwijking of normale variatie zijn, maar soms kan het een ernstige afwijking betreffen. Wij vragen vooraf uw toestemming om u of uw huisarts op de hoogte te stellen wanneer een afwijking wordt gevonden. Indien u niet (ook niet via uw huisarts) op de hoogte wilt worden gesteld van een eventuele toevalsbevinding, dan kunt u helaas niet meewerken aan onderzoek in de scanner. Dit staat in de Wet op het Medisch Onderzoek, en daar moeten en willen wij ons uiteraard aan houden.

Hoe bereid ik me voor op een onderzoek in de scanner?

Aangezien de scanner een sterk magnetisch veld bevat, is het van belang dat u tijdens het testen geen metaal op het lichaam heeft, zoals knopen, ritsen of een beugel-bh. Om deze reden krijgt u een door het AMC verstrekte broek en kunt u zich verkleden in een kleedhokje. Zorg ervoor dat u een comfortabel T-shirt (zonder ritsen of verf! - verf bevat vaak metaal) aanheeft, of meeneemt. Ook moeten sieraden, piercings en horloges worden afgedaan voordat u de scanner ingaat. Tot slot is het belangrijk om geen zwarte make-up op te hebben, omdat zwarte make-up vaak metaal bevat.

Afspraak
Onderzoek met de scanner is erg kostbaar. Wij willen u daarom vragen op tijd te komen! Mocht u onverhoopt niet kunnen, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met de onderzoeker, dan kan een andere proefpersoon geboekt worden. Indien u nog vragen of opmerkingen heeft, schroom dan niet om deze met de onderzoeker te bespreken.

Hoe komt u bij de scanner?

De scanner staat in het Academisch Medisch Centrum (AMC). Als u de hoofdingang van het AMC binnengaat, loopt u in een rechte lijn naar het centrale plein. Het centrale plein kunt u herkennen aan de boekhandel en de cafetaria. Aan het einde van het centrale plein ziet u links een bord waarop staat Magnetische Resonantie Imaging. Volg de route die vanaf dit bord wordt aangeven. Op deze route passeert u twee klapdeuren. Na de tweede klapdeur kunt u in de wachtkamer van de MRI plaatsnemen. U wordt hier opgehaald. Voor een routeplan vanaf uw voordeur met openbaar vervoer of met de auto: klik hier.


T.M.S.

Transcraniale magnetische stimulatie (TMS) is een techniek waarbij activiteit in een klein deel van de hersenen gedurende enkele milliseconden beinvloed wordt. Hersencellen communiceren met elkaar door stroom naar elkaar te sturen. Door het toedienen van een magnetische puls aan de buitenkant van het hoofd worden deze stroompjes licht versterkt of afgezwakt. Deze puls wordt toegediend door middel van een spoel. Om deze spoel nauwkeurig te kunnen plaatsen, is het noodzakelijk dat U Uw hoofd zo stil mogelijk houdt. Om U hierbij te helpen, wordt Uw hoofd ondersteund door middel van een comfortabele hoofdsteun. Als er een magnetische puls wordt gegeven, zal de communicatie tussen hersencellen in de buurt van de TMS spoel heel eventjes worden versterkt of verzwakt. Deze communicatie herstelt zich echter onmiddellijk na de puls. TMS is een veilige en betrouwbare techniek. Er zijn geen blijvende gevolgen van de magnetische puls. Uit enkele onderzoeken is gebleken dat ouderen onder bepaalde omstandigheden kortdurend voordelige effecten ondervinden van TMS.

Wat merkt u van een TMS puls?
Het TMS apparaat maakt een luid klik-geluid op het moment dat de puls gegeven wordt. Het kan in enkele gevallen voelen alsof U een kleine tik krijgt op Uw hoofd. In het begin kan dit een onaangenaam gevoel zijn, maar de ervaring leert dat deelnemers aan TMS onderzoeken hier snel aan wennen en er weinig of geen last van ondervinden.

Bent u geschikt voor deelname aan TMS onderzoek?
De sterke magneet van de TMS spoel trekt metalen voorwerpen aan. Dit betekent dat U niet kan meedoen aan een experiment met TMS als U een metalen voorwerp in of op uw lichaam heeft dat niet verwijderd kan worden. Dit geldt voor: piercings, pacemakers, medicijnpompen, vaatclips in het hoofd, kunsthartkleppen, oorprothesen of metaalsplinters in de oogkas. Daarnaast is er een zeer kleine kans dat TMS bij sommige mensen leidt tot een epileptische aanval. Deze kans is met name aanwezig bij personen met multiple sclerose, recent hersenletsel of een epilepsiehaard op de plaats van stimulatie. Voorafgaand aan al het TMS onderzoek wordt U door middel van een vragenlijst gescreend om te kijken of u geschikt bent voor deelname.

Locatie TMS onderzoek   

---

Heeft u nog vragen? Neem dan gerust contact op met het SeniorLab:

info@seniorlab.nl of via telefoonnummer 020-5256921

  © 2010 SeniorLab (Universiteit van Amsterdam) / Jeroen Scheurwater